Over wat recht is en wat krom

Een absoluut understatement anno 2024: Het zijn bijzondere tijden! En dat lijkt ook te gelden voor de belastingregels. Die veranderen bijna sneller dan het weer. Net als je denkt dat je het begrijpt, komt er een nieuw arrest, uitspraak, wet of regel uit de hoge hoed. Bij ons werk als Belastingadviseur lag de nadruk vaak op toekomstgericht adviseren van onze relaties. Vandaag de dag zijn we ook veel bezig met het bewaken van bezwaartermijnen, omdat het belastingrecht misschien toch wat krom blijkt te zijn.

Op dit moment liggen er concreet vier kromme stukken wetgeving die vragen om extra aandacht bij het opstellen van aangiften en controleren van aanslagen.

Box 3

Over deze discussie is al heel veel gezegd. Op 24 december 2021 sprak de Hoge Raad een “kerstwonder” uit: De belastingheffing in box 3 moest eraan geloven. Het fictieve rendement van 4% bleek allesbehalve realistisch. Vooral spaarders keken naar hun belastingaanslagen zoals kinderen naar een leeg kerstcadeau: teleurgesteld en een tikkeltje boos.

In juni 2024 besloot de Hoge Raad nog een schepje erbovenop te doen, en zei dat zelfs de nieuwe aanpassingen niet helemaal klopten. Met andere woorden: de Belastingdienst moet nóg meer moeite doen om het “echte” rendement te achterhalen. Hiermee waren ook de beleggers onder ons gehoord. En toen waren er ineens drie systemen voor box 3 om te beoordelen.

“Villataks”

Als je dacht dat het hebben van een huis met een WOZ-waarde van een miljoen euro alleen maar leuk is, helaas. Al jaren betaal je voor die luxe door een extra hoog eigenwoningforfait. Dit fenomeen wordt “de villataks” genoemd, al leiden de huizenprijzen er inmiddels toe dat niet alleen villa’s hiermee te maken hebben.

Er is discussie over de rechtmatigheid hiervan. Waarom wordt het woongenot voor deze woningen tegen een hoger percentage gewaardeerd? In een eerste uitspraak heeft de Belastingrechter beslist dat dit niet strijdig is met Europees recht. Wordt er nog hoger beroep aangetekend of blijft het hierbij? Ook hier geldt dat we opgelegde aanslagen erop moeten beoordelen en eventueel bezwaar in moeten dienen.

“DGA taks”

Heb je een eigen bv en dacht je slim te zijn door wat ‘geld te lenen van jezelf’? Helaas, met de wet excessief lenen, die leningen boven de 700.000 euro van de eigen bv in 2023 belast als fictief dividend, werd die droom als een zeepbel doorgeprikt. Dit is het antwoord van de overheid op de ‘creatieve’ Belastingadviseurs en Directeur Grootaandeelhouders. Maar met de onrechtmatige heffing op fictief rendement in box 3 in het achterhoofd, zou deze heffing over fictief inkomen ook zomaar onrechtmatig kunnen zijn. We wachten de uitspraak weer af en gaan bekijken er nog een bezwaarschriftje uit moet.

Belastingrente of extra belasting?

En tenslotte is er heel recent de uitspraak van de Rechtbank dat de belastingrente van 8% en 10% te hoog is. Deze rente wordt berekend op een belastingaanslag. Alsof de belasting zelf nog niet hoog genoeg was. Hier heeft de rechter nu dus een stokje voor gestoken: De rente is te hoog. Maar hoger beroep is nog mogelijk. In de tussentijd zullen we ook hier de opgelegde aanslagen op moeten beoordelen en zal een bezwaar weer nodig zijn.

IJdele hoop?

De huidige regering staat voor grote vraagstukken. De herziening van het belastingstelsel zou daar één van moeten zijn. Het is onnodig complex en kennelijk ook nog onrechtmatig (geworden). Maar ook bij de Belastingdienst is de tijd beperkt en zij moeten ook nog alle bezwaren netjes behandelen. Er blijft dan te weinig tijd over om nieuwe wetgeving op een goede manier te in te voeren. Ik ben bang dat een eenvoudiger en rechtvaardiger belastingstelsel voorlopig nog ijdele hoop is.